Wynagrodzenia odgrywają kluczową rolę w kształtowaniu życia zawodowego i standardów życia pracowników. W Polsce, podobnie jak w wielu innych krajach, systemy płac są regulowane przez prawo, a minimalna płaca jest ustalana przez rząd. W poniższym artykule przyjrzymy się obecnej sytuacji wynagrodzeń w Polsce oraz zastanowimy się nad przyszłością.
Z tego artykułu dowiesz się:
W Polsce poziom wynagrodzeń zależy od branży, doświadczenia zawodowego, wykształcenia czy lokalizacji, jednak to właśnie sektor usług, IT i finanse oferują najwyższe zarobki w porównaniu do innych dziedzin. Według raportu płacowego Hays najlepiej płatne zawody w Polsce to stanowiska kadr managerskich: Dyrektor sprzedaży bankowości przedsiębiorstw (bankowość i ubezpieczenia) — 42 000 zł, Członek zarządu (finanse i księgowość) — 40 000 zł, General manager sprzedaży FCMG — 40 000 zł czy Dyrektor zarządzający (sprzęt medyczny) — 35 000 zł. Wysokie płace są dostępne dla osób z wysokimi kwalifikacjami i takich, które działają w wąskich specjalizacjach, np. zarządzający funduszami (inwestycje finansowe), główny aktuariusz (ubezpieczenia), starszy prawnik w kancelarii czy główny księgowy.
Dotyczy osób zatrudnionych na umowy o pracę na pełen etat. W przypadku pracowników zatrudnionych w niepełnym wymiarze godzin ulega proporcjonalnemu zmniejszeniu. Pracodawca ma obowiązek wypłacić pracownikowi kwotę równą przynajmniej minimalnemu wynagrodzeniu obowiązującemu w danym roku rozliczeniowym, po dokonaniu stosownych potrąceń. Może też zaproponować wyższą kwotę wynagrodzenia, ponieważ prawo określa wyłącznie minimalne.** Najniższa krajowa chroni pracowników słabo wykwalifikowanych**, nie dotyczy pracowników wykonujących pracę w ramach umowy o dzieło czy umowy zlecenia (w przypadku tej ostatniej obowiązuje inna stawka minimalna, określona godzinowo).
Minimalna wypłata Polaków — ile wynosi?
Jest ona regulowana przez rząd, który na podstawie ustawy ustala minimalne wynagrodzenie na danym obszarze. Minimalne wynagrodzenie za pracę to minimalna wysokość wynagrodzenia miesięcznego pracownika zatrudnionego w pełnym miesięcznym wymiarze czasu pracy. Od początku 2023 r. wynosiło ono 3490 zł, a od 1 lipca 2023 r. – 3600 zł. Warto podkreślić, że minimalna wypłata jest tematem często dyskutowanym w kontekście godziwego wynagradzania za pracę, zwłaszcza w obliczu wzrostu kosztów życia.
„Na potrzeby ustalenia, czy wysokość wynagrodzenia pracownika jest co najmniej równa minimalnemu wynagrodzeniu za pracę, do obliczenia wysokości wynagrodzenia pracownika przyjmuje się przysługujące pracownikowi składniki wynagrodzenia i inne świadczenia wynikające ze stosunku pracy, zaliczone według zasad statystyki zatrudnienia i wynagrodzeń określonych przez Główny Urząd Statystyczny do wynagrodzeń osobowych”.
Rząd regularnie przeprowadza analizy ekonomiczne i społeczne, aby dostosować minimalne wynagrodzenie do zmieniających się warunków na rynku pracy. Wzrost minimalnej wypłaty ma na celu poprawę sytuacji materialnej najniżej opłacanych pracowników. Pierwsza podwyżka płacy minimalnej nastąpi z dniem 1 stycznia 2024 roku. Tego dnia wzrośnie z kwoty 3600 zł brutto (od 1 lipca 2023) do kwoty 4242 zł brutto, natomiast od 1 lipca płaca minimalna 2024 wzrośnie z kwoty 4242 zł brutto do 4300 zł brutto. Znamy kwotę brutto, ile to netto? Polacy mogą liczyć na 440 zł podwyżki netto od stycznia, kolejne 40 zł od lipca 2024 roku.
Na początku można zauważyć wiele plusów. Są nimi: ograniczenie wyzysku pracowników, wyższe świadczenia emerytalne w przyszłości, zmniejszenie rotacji pracowników, wzrost wydajności pracy, wzrost gospodarczy, redukcja ubóstwa czy wzrost dochodów państwa z podatków. Niestety, jest też druga strona medalu, a co za tym idzie – wzrost bezrobocia, wzrost inflacji, rozrost szarej strefy, podniesienie kosztów pracy czy upadek wielu przedsiębiorstw. Pracodawcy będą musieli zapłacić więcej swoim pracownikom, zatrudnianym na podstawie umowy o pracę, bez względu na to, czy obowiązuje ich wynagrodzenie miesięczne, czy są rozliczani godzinowo, z zastosowaniem minimalnej stawki za godzinę. Wzrost minimalnej pensji spowoduje też wzrost podatku i składek ZUS opłacanych za każdego zatrudnianego. W społeczeństwie toczy się dyskusja, jak dynamicznie podnoszone minimalne wynagrodzenia mogą wpłynąć na gospodarkę, przedsiębiorców i pracowników. Jedno jest pewne, nadchodząca zmiana solidnie uderzy w kieszenie Polaków.